هر استخر شنا برای تصفیه و از بین بردن این موارد نیاز به یک سیستم تصفیه و پمپاژ مناسب دارد. برای تصفیه آب استخر ها از انواع فیلتر ها استفاده می شود. متداول ترین فیلترهای استخر، امروزه فیلترهای شنی هستند که نگه داری آنها به مراتب راحت تر از فیلتر های دیاتمایت می ­باشند. پمپ استخر تضمین می­ نماید که آب استخر با دبی مشخصی از داخل فیلتر عبور کرده و آلاینده­های ناخواسته را از بین ببرد و آب را ضد عفونی کند.

از دیگر فیلتر­های استخر فیلتر دیاتمایت است که قادر می­ باشد ذرات ریز خاک را جدا کند که البته نیاز به نگه داری ویژه ای دارند.

فیلتر کارتریجی نیز بسیار متداول است و نگه داری بسیار ساده ای دارد اما هزینه های جاری و ابتدایی بالایی دارند.

عموما پمپ تصفیه استخر باید بین 6 تا 8 ساعت در هر سیکل کار کند و توان گردش 3 بار آب را در 24 ساعت داشته باشند. گردش آب از سیستم فیلتراسیون، ذرات شناور معلق و ذرات ریز خاک را از بین می برد اما هیچ تاثیری روی موادی که در ته استخر و به کف و دیواره ها چسبیده اند ندارد. بسته به موقعیت استخر و کاربری آن، استخرها به صورت دوره ای نیاز به شستشو و تمیز کردن کف و دیواره ها دارند.

برای این کار می توان از روش های متعددی کمک گرفت. رایج ترین آنها استفاده از جاروهای استخر است که با اتصال لوله به خروجی مکش استخر، توسط یک اپراتور می­ توان این کار را انجام داد. امروزه دستگاه های اتوماتیک مختلفی نیز جهت تمیز کردن استخر وجود دارد که گرد و خاک چسبیده به استخر را می­ شوید. آب مکیده شده از لوله استخر را می توان از فیلتر ها عبور داد و دوباره از آن استفاده کرد.

برای مقابله با میکروب ها و ویروس ها نیز با اضافه کردن مواد شیمیایی همچون کلر تصفیه آب کامل می گردد.

حال در ادامه به بررسی کامل تر تک تک موارد تصفیه استخر می پردازیم.

پارامترهای مهم در طراحی و تصفیه آب استخر

• میزان گردش آب
• زمان لازم برای جابه جایی کامل آب استخر
• حداکثر ظرفیت تعداد شناگران
• حداکثر دما
• سرعت آب در لوله ها
• میزان آب تازه اضافه شده
• سرباز و سرپوشیده بودن استخر

• تصفیه مکانیکی
• تصفیه شیمیایی

• تصفیه مکانیکی، فیلتر ها و انواع آن

• الف) تصفیه مکانیکی، فیلتر ها و انواع آن
• فیلترها به منظور جداکردن آلودگی هایی همچون میکرو ارگانیسم ها و بعضی باکتری ها مورد استفاده قرار می­گیرند.
• فیلتر ها گرد و غبار، خاک، شن و ماسه را در بستر خود به دام می­اندازند.
• فیلتر­هایی که برای استفاده در استخر مناسب هستند را می توان به دو دسته رایج زیر تقسیم بندی کرد:
• فیلتر های شنی
• فیلتر های دیاتمیک

  فیلتر های شنی

فیلتر­های شنی مخازن تحت فشار یا اتمسفریکی هستند که از فولاد، فایبر گلاس و یا بتن تشکیل شده اند و شامل بستری از شن و ماسه خالص با شکل تقریبی استوانه ای، مربعی یا دایره ای اند.

فیلتر­های شنی را بر اساس نوع گردش آب به چهار دسته تقسیم بندی می­کنند که رایج ترین آن در استخر ها، فیلتر­های شنی تحت فشار است.

1. فیلترهای شن و ماسه سریع (تحت فشار)
2. فیلترهای شن و ماسه سریع (گرانشی)
3.  فیلترهای شن و ماسه بالا رونده
4. فیلترهای شن و ماسه آرام

 فیلترهای شنی تحت فشار

فیلترهای شنی تحت فشار رایج ترین نوع فیلتر مورد استفاده برای استخر ها می باشد که با ایجاد سرعت مناسب برای فیلتراسیون، تصفیه ای ایده آل را فراهم می سازد. در هنگام تصفیه، آب کثیف استخر از لوله ورودی وارد فیلتر می­شود. فشار پمپ و نیروی جاذبه، آب را از درون شن به سمت پایین هدایت می­کند و شن و ماسه های ریز هرگونه آشغال و مواد زائد را از آب استخر می­گیرند. در پایین فیلتر های شنی نازل هایی با سوراخ های بسیار ریز وجود دارد که اجازه عبور شن و ماسه را نخواهند داد اما آب از داخل این نازل ها عبور می کند. در زیر مخزن، آب تصفیه شده از لوله خروجی خارج می شود.

فیلترهای شنی تحت فشار در اشکال، سایز و جنس های متفاوتی ساخته می شوند که رایج ترین آن ها فیلتر های شنی عمودی با دو سر عدسی است. که بقطر مشخص از ورق فولادی ST-37 (و یا گالوانیزه) به ضخامت اعلامی در ASME برای جداره و بدنه و همچنین ورق بضخامت اعلامی در ASME، برای عدسی های فوقانی و تحتانی که به روش DOUBLE-DISH ساخته شده که پس از زنگ زدائی از داخل با دو لایه پوشش اپوکسی و از خارج با یک لایه ضدزنگ و دو لایه رنگ مخصوص رنگ آمیزی می­گردد. در ضمن برای بالا بردن کیفیت فیلتراسیون و عمر فیلترهای تحت فشار می­توان قبل از عملیات رنگ­زنی، فیلترها را از داخل، سند بلاست کرد.

این نوع از فیلترها مجهز به دیفیوزهای گالوانیزه در قسمت فوقانی هستند که آب را برای تصفیه بهتر بر روی بستر شنی روی فیلتر پخش می­کنند.

همچنین در پایین این فیلتر ها و زیر آخرین لایه از سیلیس درون آن، استرینرهای برنجی (نازل های برنجی) جهت جمع آوری و عبور آب قرار دارند. در بازار فیلترهایی که از نازل های پلاستیکی استفاده می­کنند نیز وجود دارد که این نازل ها کیفیت پایینی نسبت به نوع برنجی دارند و قیمت آن ها تا 100 برابر کمتر از نازل های برنجی می­باشد. یکی از ارکان انتخاب فیلتر مناسب، داشتن نازل های برنجی است.

درون فیلترهای شنی چهار لایه مختلف از سیلیس با ضریب یکنواختی 35/1، با دانه بندی زیر از نوع سنگهای مخصوص و درجه خلوص بالای 95% باید وجود داشته باشد .

• سیلیس نمره یک از قطر 5/0 میلی متر تا 5/1  میلی متر.
• سیلیس نمره دو  از قطر 2  میلی متر تا 5/3 میلی متر.
• سیلیس نمره سه  از قطر 4  میلی متر تا 8 میلی متر.
• سیلیس نمره چهار از قطر 8  میلی متر تا 12 میلی متر.

کلیه سیلیس­های ریخته شده در فیلترهای شنی جمعاً به ارتفاع حدود یک متر خواهد رسید که این عدد به ظرفیت فیلتر ربطی ندارد چون پس از آزمایشاتی که روی فیلترهای شنی انجام شده است این موضوع به اثبات رسیده که از یک ارتفاعی به بعد مواد بکار برده شده در فیلترها توانایی تصفیه بیشتر آب را ندارند و ماکزیمم ارتفاع 1.5 متر برآورد شده است و با در نظر گرفتن بستر فیلتر و پخش کننده آب ارتفاع فیلتر های شنی به 1.5 متر می­رسد.

شن هایی با دانه بندی ریزتر سطح بیشتری را فراهم می­کنند و درنتیجه بیشتر آلودگی آب را می­گیرند. اما به انرژی پمپاژ بیشتری برای انتقال سیال نیاز دارند. در اکثر فیلترهای شنی فشاری از رنج دانه های 0.2 تا 1.2 میلی متر استفاده می شود.

ذرات بزرگتر از 100 میکرومتر تمایل به بستن منافذ فیلتراسیون دارند که دانه های بزرگتر ماسه می توانند بر این مشکل غلبه کنند. به همین دلیل  عمق بستر شن حدودا 0.6 تا 1.5 متر بسته به کاربرد مختلف می باشد.

طراحی فیلترهای شن و ماسه نشان می دهد که باید با حداکثر سرعت جریان 10 gpm/ft²  کار کنند. با استفاده از توان مورد نیاز و حداکثر دبی، مساحت لازم را می توان محاسبه کرد. نکته نهایی طراحی این است که مطمئن باشید مایع به درستی در بستر جریان دارد و هیچ مقدار از مایع توسط شن و ماسه از مسیر جریان منحرف نمی شود.

هنگامی که شستشو انجام شد پس از مدتی کثیفی جمع شده در شن ها، اجازه عبور آب کمتری را می دهد. این در حالی است که مواد زائد موجود در فیلتر بجای می مانند، که باید از آن خارج شوند. حال زمان back wash فیلتر است.

وقتی فیلتر مقدار زیادی از خاک را انباشته می کند فشار افت کرده و آب نمی تواند آزادانه از فیلتر خارج شود.  back wash آب را به عقب می فرستد تا از طریق فیلتر گرد و خاک به دام افتاده بیرون رود. پس از back wash، افزایش فشار برگشت به استخر کاملا مشخص است و اگر گیج فشار روی فیلتر نصب شده باشد، مشاهده می شود که فشار بیش از 0.5 bar بهبود می یابد.

فیلتر شنی چگونه back wash می شود؟

بک واش (Back wash ) یا همان پس شویی در فیلتر شنی به سادگی و از طریق برگشت جریان آب استخر صورت می گیرد. بدین صورت که با عبور بالعکس جریان از پایین به سمت بالای فیلتر شنی، مواد زائدی که در بین شن های فیلتر، گیر کرده است به فاضلاب انتقال می یابد.
 برای پس شویی باید پمپ را خاموش کرد و شیرِ فیلتر را در حالت "back wash" قرار داد و سپس پمپ را دوباره روشن کرد. معمولا پس شویی در استخرها  2 تا 3 دقیقه به طول می انجامد. پس از پایانback wash پمپ را خاموش کرد و شیر را درحالت "close" قرار داد، سپس پمپ را 30 تا 60  ثانیه روشن کرد تا مطمئن شوید که تمام آب کثیف در پس شویی به فاضلاب رفته و وارد استخر نمی گردد. پمپ را برای آخرین بار متوقف کرده و شیر را در حالت "Filter" قرار می دهیم. حال پمپ را روشن کرده و فیلتر دوباره به تصفیه کردن آب استخر مشغول می شود.